حق و میزان

قرآن کریم در بیان ترازوی روز قیامت می‏فرماید:
"وَالوزنُ یومئِذٍ الحقّ "(اعراف 8)
در قیامت انسان‏ها و اعمال آنها را با حق وزن می‏کنند.

 پس در قیامت وزن «حق» است و «موزون» جان و عمل انسان خواهد بود؛

 چون در توزین و سنجش، هم وزن لازم است و هم موزون.

 اگر جان و عمل از حق، بهره‏مند بود سنگین می‏شود و گرنه سبک است.

 آنان که میزانی سنگین دارند، اهل نجات هستند، و سبکْ میزانها، اهل عذابند.

امام علی (علیه‏السلام) می‏فرمایند: 

قبل از آنکه شما را با حق بسنجند، خود را با آن توزین کنید،

 ببینید سبک هستید یا سنگین، کارتان به روال حق است یا نه؟ 

از حق شروع شده و برای حق است یا نه؟

 انسان می‏تواند تبهکاری‏هایش را برای دیگران توجیه کند

 ولی آنها را برای خود نمی تواند توجیه کند که:

بَلِ الإنسانُ عَلی نفسِهِ بَصیَرةٌ وَلَوْ ألقی معَاذیرَة

(قیامت 14-15)

بلکه انسان بر نفس خویشتن بیناست، هر چند عذر تراشی می‏کند.
«تای» کلمه (بَصیَرةٌ) برای مبالغه است نه تأنیث،

 یعنی خیلی بینا، 

مانند «تای» «علّامة» که یعنی خیلی دانشمند. 

ممکن است انسان خود را از دیگران مستور کند وبر بدیهای خود پرده توجیه بکشد

 ولی در پیشگاه جانش می‏داند چه کرده و چه می‏کند، گرچه عذر تراشی کند.